– เคาะประตูก่อนเข้าห้องซัก 2 ก๊อก เปิดประตูเข้าไปพร้อมกล่าวคำว่า 失礼します。(ขออนุญาตค่ะ)

– ทักทาย こんいちは พร้อมโค้งคำนับตามมารยาทญี่ปุ่น หรือจะต่อด้วยกล่าวสวัสดีแล้วไหว้งามๆแบบไทยด้วยก็ได้

– ห้ามนั่ง!!! จนกว่าจะได้ยินคำว่า どうぞ、座ってください。/お掛けてください。

เวลาสัมภาษณ์ไม่ต้องถึงกับขนาดนั่งหลังตรงเด๊ะ เกร็งไปหมดทุกสัดส่วน เพียงแต่ระวัง ไม่เอามือท้าวโต๊ะ ท้าวเก้าอี้ ท้าวคาง ท้าวสะเอว กอดอก คือเอามือวางๆบนตักเฉยๆ ออกท่าทางวาดมือไปมาได้บ้าง แต่อย่ามาก มีน้องคนนึงดีทุกอย่าง แต่นั่งพิงพนักเก้าอี้แล้วส่ายเก้าอี้ไปมาตลอด พอออกจากห้องสัมภาษณ์นายจ้างนินทาว่า ใหญ่มาจากไหนนะคนนี้ แล้วกาหัวเรซูเม่ น่าเสียดายค่ะ

อีกอย่างนายจ้างญี่ปุ่นเคยขอให้เซนเซช่วยจับตาดูหน่อย ว่าเวลาพักหรือระหว่างรอ น้องๆคนไหนทำอะไรกันบ้าง คนไหนอ่านโบชัวร์บริษัท คนไหนเสวนากับเพื่อนรอบข้าง คนไหนเอาแต่ก้มหน้าก้มตาใช้โทรศัพท์ เคยมีแบบ เอาเศษขยะไปวางทางเดิน แล้วดูว่าใครเก็บ ใครเมิน จดมาให้หมด แล้วคัดเลือกเอาจากพฤติกรรมตรงนี้ โดยไม่สนผลการเรียน หรือการตอบคำถามในห้องสัมภาษณ์เลยก็มี ฉนั้นน้องๆเข้าใจนะคะ ว่าควรวางตัวอย่างไร (อย่าลืมว่า กรรมการอาจจะแอบมองพฤติกรรมคุณอยู่)

อีกอย่างในห้องสัมภาษณ์ ไม่มีกฎห้ามเอาปากา สมุดโน๊ตเข้าไปจริงไหม ฟังแล้วจดบันทึกบ้างก็ดี อาจจะดูเป็นคนขี้ลืม แต่หลายคนกลับมองว่า เป็นคนละเอียดรอบครอบ สนใจและจริงจังในเรื่องที่ทำอยู่ ใครๆก็อยากเลือกมาทำงานด้วยค่ะ

จุดนี้หลายคนลืมให้ความสำคัญ สัมภาษณ์จบถอนหายใจ1เฮือก แล้วรีบเผ่นออกจากห้องเลย อย่าลืมเก็บเก้าอี้เข้าที่เดิม แล้วกล่าวคำขอบคุณ ก่อนออกจากห้องพูดว่า 失礼します。/失礼いたしました。แล้วค่อยๆปิดประตู ระวังอีกนิด ตอนเปิดประตูจะออก อย่าหันก้นให้นายจ้าง ให้หันข้างเปิด แล้วเดินถอยหลังออกจากห้อง ถ้าทำไม่ได้ขนาดนี้ ก็ไม่เป็นไร บางสายงานไม่ต้องการคนที่มีมารยาทขนาดนั้น แต่ถ้าทำได้เราก็จะมีบุคลิคที่ดี ในสังคมการทำงาน สิ่งเหล่านี้ฝังอยู่ในสายเลือดของชาวญี่ปุ่นเขาทำกันทุกวัน ไม่ใช่เฉพาะวันสัมภาษณ์งานนะจ๊ะ

5.ตอบเสียงดังฟังชัด 
ความตื่นเต้น ประหม่าเกิดขึ้นได้เสมอในห้องสัมภาษณ์ ไม่ว่าจะอารมณ์ไหนก็ช่าง ท่องไว้ว่า เวลาตอบคำถามต้องตอบให้เต็มเสียง จะพูดผิดพูดถูกไม่เป็นไร สำคัญที่พูดแล้วคนฟังได้ยินหรือเปล่าค่ะ

เป็นเหมือนกันไหมค่ะ เวลาคุยกับคนที่พูดงุ้งงิ้งๆ ไม่ค่อยได้ยิน อะไรนะๆ หลายๆรอบแล้วหงุดหงิด ไม่อยากคุยด้วย น้องๆบอกว่า เซนเซ…ก็หนูกลัวพูดผิดหนูไม่มั่นใจ– เลือกเอานะ บางคนพูดผิด นายจ้างมองว่ามีความพยามนะ เราออกเสียงไม่ถูก มันก็ดูตลกน่ารักสำหรับเขา มีน้องคนนึงแนะนำตัวว่า 私はきゅうじゅう歳です。เสียงดังฟังชัด นายจ้างฮากันทั้งห้อง บรรยากาศต่อจากนั้นก็ไม่ตรึงเครียด ตรงกันข้าม น้องอีกคนนึงตอบช้าคิดนาน พูดเบาเพราะกลัวผิด นายจ้างต้องคอยนาน ต้องถามตลอดอะไรนะๆ หลายครั้งอารมณ์ก็เสีย บรรยากาศก็ตรึงเตรียด กดดันตัวเอง ให้เสียความมั่นใจไปกันใหญ่

ขณะตอบคำถามนอกจากน้ำเสียงที่มั่นใจแล้ว สายตาก็สำคัญนะคะ ควรมองไปที่นายจ้างขณะพูดหรือถาม บ่อยครั้งที่ห้องสัมภาษณ์ที่มีล่าม น้องๆจะหันไปคุยกับล่าม โดยไม่สนใจนายจ้างค่ะ มันอาจจะไม่ใช่จุดตัดสิน แต่ถ้าทำได้หนูจะมีบุคลิคที่ดูดี น่าร่วมงานด้วย แบบเอาใจนายจ้างไปเลยค่ะ

6.ใช้ภาษาสุภาพง่ายๆไม่ต้องยาก

ถ้ามั่นใจว่าหนูใช้ภาษายกย่องถ่อมตนได้ดี และใช้ได้ตลอดรอดฝั่งก็ใช้ไปเถอะจ๊ะ แต่สำหรับคนที่ไม่เก่งเรื่องภาษายกย่องถ่อมตน เซนเซว่าใช้ภาษาสุภาพทั่วไปก็พอแล้วค่ะ และถ้าใครไม่เก่งศัพท์หรือไวยากรณ์ระดับสูงยากๆยาวๆ ก็ไม่เป็นไร ใช้ไวยากรณ์ง่ายๆ ศัพท์ง่ายๆ คนฟังก็เข้าใจง่ายด้วย

อย่าลืมว่าสอบสัมภาษณ์ คือเค้าดูว่าหนูสามารถสื่อสารได้หรือไม่ แก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าได้หรือเปล่า อย่างเช่นหนูนึกประโยคหรือคำพูดนึงไม่ออก หนูหาคำที่ใกล้เคียงกันมาอธิบายได้หรือไม่ ย้ำว่าเป็นการใช้ภาษาญี่ปุ่นเพื่อสื่อสารในการทำงานจริง ไม่ใช่สอบวัดระดับความสามารถภาษาญี่ปุ่นค่ะ

7.ไม่เข้าใจให้ถาม

บางครั้งเราไม่เข้าใจคำถาม เราอาจจะขอให้พูดซ้ำ หรือพูดช้าลงได้ และไม่ใช่เรื่องที่ผิดหรือน่าอายที่จะบอกว่าเราไม่เข้าใจคำถาม เพราะถ้าหนูไม่เข้าใจ แต่หนูแกล้งทำเป็นเข้าใจ แล้วตอบคนละเรื่อง นายจ้างจับได้นะคะ แล้วเค้าจะกาหัวเรซูเม่หนูทันทีว่า คนนี้แกล้งทำเป็นเข้าใจ ถ้ามีคนดีกว่า เค้าก็จะไม่เลือกหนูแน่นอน

ปัญหาอันดับหนึ่งของคนไทยที่ทำงานกับนายจ้างญี่ปุ่น คือ ไม่เข้าใจแต่ทำเป็นเข้าใจ ไม่กล้าพูดว่าไม่เข้าใจ เพราะกลัวถูกว่าถูกตำหนิ เป็นเหตุให้ตัดสินใจเองโดยพละการ งานเกิดความผิดพลาดเสียหายบ่อยครั้ง เพื่อเป็นการตัดไฟแต่ต้นลม นายจ้างจะไม่เลือกคนที่มีแนวโน้มจะเป็นแบบนี้เข้าทำงานค่ะ

8.ถามคำถามที่เข้าท่า เมื่อนายจ้างเปิดโอกาส
ไม่ถึงกับต้องขนาดเตรียมคำถามไป เพราะเซนเซเจอหลายคน ระหว่างสัมภาษณ์นายจ้างพูดไปแล้วว่าเริ่มงานวันไหน พอสัมภาษณ์จบ นายจ้างถามว่ามีอะไรจะถามไหม น้องก็ถามว่าเริ่มงานวันไหนคะ นายจ้างมองว่าคนนี้พูดไม่รู้เรื่องก็กาหัวเรซูเม่ ทั้งๆที่ตอบดีมาตลอด แต่นายจ้างไม่เลือก เซนเซเสียดายแทนค่ะ

พอได้คุยกับน้องๆถึงได้รู้ คือน้องบอกว่า น้องเตรียมคำถามมาถาม รู้แหละว่านายจ้างพูดไปแล้ว แต่มันตื่นเต้นเลยลืมไป ถ้าไม่มีคำถามจริงๆก็บอกว่า หนูตื่นเต้น ตอนนี้ยังนึกอะไรไม่ออก ก็ดูน่าเอ็นดูดีค่ะ

คำถามที่เราถามดูได้ว่าเราเป็นคนแบบไหน เช่นบริษัทมีจัดท่องเที่ยวประจำปีหรือเปล่า อันนี้อาจถูกมองว่าเป็นคนชอบเที่ยว ถ้างานบริษัทเป็นสไตล์ชอบพาเที่ยวก็แล้วไป แต่ถ้าไปถามบริษัทที่เขาอยากได้คนตั้งใจทำงานมากๆ ไม่อยากให้พนักงานติดเที่ยว เขาก็จะไม่เลือกหนูค่ะ

9.เตรียมตัวตอบคำถาม

เตรียมเอาไว้ก่อนว่าคำถามอะไรที่น่าจะถูกถามแน่ๆ (คำถามที่ถามบ่อยในการสัมภาษณ์งาน เซนเซจะเขียนในบทต่อไปนะคะ) ส่วนคำตอบให้เตรียมไปคร่าวๆ ลองหัดพูดให้คล่องๆ หน้ากระจก

10.เป็นตัวของตัวเอง
บางครั้งนายจ้างอาจไม่เลือกคนที่ตอบฉะฉาน แต่กลับเลือกคนตอบเนิบๆนิ่มๆ
บางครั้งนายจ้างอาจไม่เลือกคนที่ผลการเรียนดี แต่เลือกคนที่ผลการเรียนแย่
บางครั้งนายจ้างอาจไม่เลือกคนที่มีประสบการณ์ แต่เลือกคนไร้ประสบการณ์
งาน
บางอย่างคนตัวสูงไม่เหมาะ เหมาะกับคนตัวเตี้ย
บางงานคนอายุน้อยไม่เหมาะ เหมาะกับคนอายุมาก
บางครั้งนายจ้างสัมภาษณ์เป็นวันๆ แต่เลือกแบบแปลกๆ เช่นเลือกที่ กรุ๊ปเลือด เลือกเพราะถูกชะตาเฉยๆ หรือเลือกเพราะเกิดวันเดียวเดือนเดียวกับนายจ้าง หรือแม้กระทั่งเลือกเพราะได้รับการแนะนำไว้ล่วงหน้า(เด็กเส้น)ก็มี

ที่เซนเซต้องการจะบอกคือ ก่อนสัมภาษณ์ให้หนูเตรียมใจเอาไว้ว่า หนูอาจจะสัมภาษณ์ ไม่ผ่าน แต่ไม่ใช่ว่าหนูไม่ดี ให้คิดว่างานนั้นไม่เหมาะกับหนู ถ้าหนูเข้าไปทำงานในที่ๆไม่เหมาะกับนิสัยและความเป็นตัวของเรา อาจจะรู้สึกอึด เพราะฉนั้นถ้าไม่ผ่านก็ไม่เป็นไร เป็นตัวของตัวเองและเก็บประสบการณ์ครั้งนี้ไปใช้ในครั้งต่อไป

พอคิดแบบนี้ได้ หนูจะไม่เครียด แล้วหนูจะสัมภาษณ์งานได้อย่างไร้แรงกดดัน ลดความเครียดและประหม่าลงได้ค่ะ